زندگینامه توماس ادیسون
توماس ادیسون مخترع با استعداد در سال 1847 در شهر میلان ایالت اوهایو آمریکا به دنیا آمد. او فقط حدود سه ماه آموزش و تحصیل رسمیآن زمان را داشت چون مدیر مدرسه‌اش دریافته بود که ویعقب افتاده است.
ادیسون هنگامیکه فقط 21 سال داشت اولین اختراع خود را که یک دستگاه الکتریکیشمارش آرا بود عرضه کرد. آن دستگاه فروش نرفت و ادیسون از آن پس تلاش خود را رویاختراع ابزار وسایلیمتمرکز کرد که بتواند بازار خوبیداشته باشند. مدتیپس از اختراع دستگاه شمارش آرا، ادیسون سیستم پیشرفته نمایشگر اطلاعات بورس را اختراع کرد و توانست آن را به مبلغ چهل هزار دلار، که در آن روزگار پول هنگفتیبود، بفروشد. با عرضه اختراعات متعدد دیگریادیسون مشهور و ثروتمند شد. اختراع گرامافون که در سال 1877 به ثبت رسید احتمالاً یکیاز ابتکاری‌ترین اختراعات او به شمار می‌رفت. ولیآنچه که بیشتر برایدنیا اهمیت داشت کاریبود که او در سال 1879 در جهت تکمیل و توسعه لامپ روشناییحرارتیانجام داد.
ادیسون اولین فردینبود که سیستم روشناییالکتریکیرا اختراع کرد. چند سال قبل از آن از نوعیلامپ الکتریکیقوسیشکل برایتأمین روشناییخیابان‌هایپاریس استفاده شده بود. اما لامپ الکتریکیادیسون همراه با سیستمیکه او برایتوزیع نیرویالکتریکیابداع کرد، بهره‌گیریاز نیرویالکتریسیته را برایتأمین روشناییمنازل عملیساخت. در سال 1882 کمپانیاو در نیویورک تولید لامپ برق را آغاز کرد و از آن پس استفاده از برق در منازل سریعاً در سراسر جهان گسترش یافت.
ادیسون با ایجاد اولین کارخانه و شبکه توزیع برق برایمنازل و اماکن خصوصیشالوده توسعه بزرگ صنعت را بنا نهاد. امروز استفاده از این منبع انرژیتنها محدود به تأمین روشنایینیست بلکه گستره بزرگیاز لوازم خانگی، از تلویزیون تا ماشین لباسشویی، با نیرویالکتریسیته کار می‌کند. علاوه بر این امکان دریافت نیرویالکتریسیته از شبکه تولید و توزیع که ادیسون ایجاد کرد، استفاده از نیرویبرق را در صنایع امکان پذیر کرده است.
ادیسون همچنین سهم بزرگیدر توسعه و تکمیل دوربین‌هایفیلمبرداریو پروژکتور نمایش فیلم دارد. او در اصلاح سیستم تلفن کار بزرگیانجام داد، دهنیذغالیابداعیاو بر قدرت شنواییطرف مقابل در تلفن افزود. همچنین در تلگراف و دستگاه‌هایماشین تحریر اصلاحاتیبه وجود آورد. از میان سایر اختراعات او می‌توان از دستگاه «دیکتافون» و دستگاه ذخیره باطرینام برد. گفته می‌شود ادیسون بیش از یکهزار مورد مختلف اختراع را به ثبت رسانده است که از نظر تعداد واقعاً عجیب و غیرقابل تصور است.
یکیاز دلایل این تواناییفوق‌العاده در اختراع و ابداع، آن است که او در آغاز کار یک آزمایشگاه تحقیقاتیدر «منلوپارک» نیوجرسیتأسیس کرد و گروهیاز افراد لایق و کارآزموده را به همکاریخود فراخواند. این در واقع نمونه اولیه آزمایشگاه‌هایتحقیقاتیبزرگ بود که از آن پس اغلب صنایع مهم در کنار کارگاه‌هایخود ایجاد کردند. ایجاد یک چنین آزمایشگاه تحقیقاتیمدرن و مجهزیرا که در آن بسیاریاز افراد به کار گروهیو دسته جمعیمشغول هستند باید یکیاز مهمترین اختراعات ادیسون به حساب آورد که البته او نمی‌توانست آن را به نام خود به ثبت برساند.
ادیسون تنها یک مخترع صرف نبود بلکه در زمینه تولید و سازماندهیچندین کمپانیصنعتیکارهایمهمیانجام داد. یکیاز مهمترین تشکیلاتیکه او به وجود آورد همان است که امروز به نام شرکت «جنرال الکتریک» در سراسر دنیا معروف و مشهور شده است.
ادیسون گرچه اصولاً یک دانشمند به معنایاخص کلمه نبود ولیبه یک کشف بسیار مهم نیز دست یافت. در سال 1882 کشف کرد که در فضایتقریباً خلأ، الکتریسیته جاریمی‌تواند بین دو سیمیکه با یکدیگر تماس ندارند، جریان یابد. این پدیده که از آن به عنوان «اثر ادیسون» یاد می‌شوند نه تنها از نظر تئوریقابل توجه است بلکه در عمل نیز موارد استفاده فراوانیدارد. با بهره‌گیریاز این پدیده تکمیل و اصلاح لوله‌هایالکترونیعملیشد و ایجاد صنعت الکترونیک ممکن گردید.
ادیسون در قسمت اعظم عمر خود از عدم شنواییشدیدیرنج می‌برد ولیاین معلولیت و ناراحتیبا توان بالایاو در انجام کارهایسخت و زیاد جبران می‌شد. ادیسون دوبار ازدواج کرد (همسر اول او در جوانیاز دنیا رفت) و از هر ازدواج خود سه فرزند داشت. او در سال 1931 در «وست ارنج» نیوجرسیدرگذشت.
درباره استعداد و توان ادیسون هیچ بحث و جدلیوجود ندارد. همگان بر این نکته اتفاق نظر دارند که او بزرگ‌ترین نابغه اختراع در تمام دوران‌ها است. نگاهیبه سلسه اختراعات مفید و سودمند او احترام و تحسین همه را برمی‌انگیزد. گرچه به احتمال زیاد اغلب این اختراعات سیسال بعد توسط دیگران انجام می‌شد. به هر حال اگر اختراعات ادیسون به صورت تک‌تک در نظر گرفته شود هیچ‌کدام آنها از اهمیت قطعیو تعیین‌کننده‌ایبرخوردار نیست. به عنوان مثال لامپ روشناییحرارتیادیسون، با تمام استفاده وسیعیکه دارد، چیزینیست که فرضاً در زندگینوین جانشینینداشته باشد. در واقع لامپ روشناییفلورسنت که بر مبنایاصول علمیکاملاً متفاوتیکار می‌کند به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته است و اگر لامپ روشناییحرارتیاصلاً وجود نداشت زندگیروزمره ما تغییر چندانینمی‌کرد. در واقع قبل از استفاده از روشناییالکتریکی، شمع چراغ‌هایروغنیو چراغ گاز به طور کلیمنابع کافیو رضایت‌بخش تأمین روشناییبودند. گرامافون بدون تردید یک اختراع استادانه است ولیهیچ‌کس نمی‌تواند ادعا کند که این وسیله به اندازه رادیو، تلویزیون و تلفن در تغییر شکل زندگیروزمره ما مؤثر بوده است. به علاوه در سال‌هایاخیر روش‌هایکاملاً متفاوتیمانند نوارهایضبط مغناطیسیبرایضبط صدا ابداع شده است. امروز اگر گرامافون و ضبط صوت نبود شاید در زندگیفعلیتفاوت بسیار اندکیاحساس می‌شد.
بسیاریاز اختراعاتیکه ادیسون به نام خود ثبت کرده است در واقع تکمیل و اصلاح ابزارها و وسایلیبوده که دیگران قبلاً اختراع کرده و مورد استفاده نیز قرار داشت. چنین اصلاحاتیبا وجود سودمندیفراوانیکه دارند نمی‌تواند در طول تاریخ از اهمیت ویژه‌ایبرخوردار باشند.
اما با وجود اینکه هیچ یک از اختراعات ادیسون به تنهاییاهمیت چندانیندارد نباید این نکته را فراموش کرد که او فقط یک وسیله را اختراع نکرد، بلکه بیش از یکهزار اختراع مختلف دارد. به همین دلیل است که من ادیسون را بالاتر از مخترعان مشهوریمانند مارکونیو گراهام‌بل قرار داده‌ام.
علی